عصب کشی یا درمان ریشه در اغلب موارد در دندان هایی که دچار پوسیدگی عمیق و دندان درد هستند باید صورت بگیرد.
در این گونه موارد پس از عفونت دندان، مغز آسیب دیده ی آن و بافت های مینا و عاج دندان تغییر ماهیت می دهند.
در این هنگام به خاطر دارا بودن باکتری های پوسیدگی زا و قابل گسترش چاره ای جز خارج کردن عفونت و پر کردن کانال های خالی وعصب کشی یا روت کانال تراپی باقی نمی ماند.
زیرا پوسیدگی دندان باعث می شود که ساختار دندان ضعیف شود و قسمت های سالم دندان نیز درگیر شده و پس از جویدن شکننده شود.
هنوز جایگزینی برای درمان کانال ریشه به غیر از عصب کشی شناخته نشده است .
اما برخلاف باور عموم که گمان می کنند دندان پس از عصب کشی یا روت کانال ضعیف می شود و مدت کوتاهی عمر می کند اینگونه نیست .
درمان ارتودنسی در اغلب موارد نیاز دارد که دندان ها را به حرکت وادار کند.
این حرکت ممکن است در دندان هایی که ریشه آنها درمان شده است به توجه خاصی نیاز داشته باشد .
متخصص ارتودنسی قادر است نیروهای ارتودنتیک را در شکل ها و جهت هایی به دندان روت کانال شده وارد کند که هیچ آثار مخربی در آن به وجود نیاید .
بنابراین وارد آوردن نیروهای ارتودنسی به دندان عصب کشی شده تنها باعث جابه جا شدن و قرارگیری آن در وضعیت مطلوب خواهد شد.
این نیروها زیان آور نبوده و باعث شکستن دندان اندو (عصب کشی شده) نمی شوند .
در گذشته جنبش ارتودنسی در دندان های درمان ریشه شده برای سال های بسیاری با سوء ظن از سوی ارتودنتیست ها روبرو بود.
آنها از اعمال حرکات ارتودنتیک به دندان اندو پرهیز می کردند .
البته تحلیل ریشه ی میکروسکوپی در تمام دندان ها در طول درمان ارتودنسی وجود دارد.
این تحلیل از نظر بالینی ناچیز است ، حتی در رادیوگرافی هم مشخص نمی شود .
در حالت کلی عصب کشی دندان ها محدودیت خاصی برای انجام درمان ارتودنسی ایجاد نمی کند .
هدف از این بررسی این است که تاثیر مسائل اندو قبل از درمان ارتودنسی در نظر گرفته شود.
همچنین تغییراتی که ممکن است در پالپ ، بافت سخت و منطقه پری اپیکال دندان در طول و بعد از درمان ارتودنسی رخ دهد مورد بررسی قرار بگیرد .
برای کمک به درک مطلب بالا و توجیه موضوع ، موارد زیر مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت :
1) جنبش ارتودنسی در دندان های روت کانال شده بدون ضایعه پری اپیکال
2) جنبش ارتودنسی در دندان های درمان ریشه شده با ضایعات التهابی پری اپیکال
3)جنبش ارتودنسی در دندان با توجه به ( مردگی بافت ) نکروز پالپ آسپتیک
در همه این شرایط برای تغییر مکان دادن دندانی که درمان ریشه شده است متخصص ارتودنسی به یک ارزیابی دقیق و تحقیقات بالینی در طول درمان نیاز دارد .
بیماری های پری اپیکال دندانی در اثر نقصان درمان ریشه بوجود می آیند .
ضایعات پری اپیکال اگر به موقع تشخیص داده شوند کنترل و درمان راحت تر و موفق تری خواهند داشت .
در طول چندین دهه ، تا سال 1990 عملا هیچ جنبش دندان که عصب کشی یا درمان ریشه شده بودند مورد توجه خاصی قرار نمی گرفت .
گرچه این دندان ها می توانستند در معرض خطر بیشتری از تحلیل ریشه در هنگام حرکت ارتودنسی قرار گیرند .
در گذشته درمان ارتودنسی اغلب در طیف جوان و نوجوان وجود داشت.
آنها دارای دندان های سالم و بدون صدمات دندانی بودند .
با بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی بزرگسالان بسیاری به درمان ارتودنسی رو آوردند .
آنها اغلب دارای دندان درمان ریشه شده بودند.
برای کسب اطلاعات بیشتر رجوع کنید به مطلب تغییرات دندان با افزایش سن
درمان ارتودنسی درمیان افراد مسن که قبلا دندان عصب کشی یا روت کانال داشته اند هنوز هم بسیار رایج است .
درمان ارتودنسی با دندان عصب کشی شده هیچ مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
تنها این ارتودنتیست است که مراقبت بیشتری از دندان روت کانال باید به عمل بیآورد .
بیماری های پری اپیکال شایع ترین ضایعات التهابی و کیست حفره دهانی می باشند.
ای ضایعه مربوط به میکروبهای موجود در کانال که در آن پالپ دندان نکروز است و یا هنوز به خمیر نکروز آسپتیک مرتبط می باشد هستند .
این بیماری از نظر بالینی در هر مقطع سنی دیده شده است.
مردان بیشتر از زنان به این ضایعه مبتلا شده اند .
از مکان هایی که شایع ترین درگیری را می توان دید نواحی زیر است:
این ضایعه اغلب بدون علامت بوده و به طور تصادفی در رادیوگرافی دیده می شود .
دندان های درگیر غیر زنده بوده و نسبت به گرما و سرما از خود واکنش نشان نمی دهند .
همچنین در پاره ای از موارد دیده شده که در اثر تشدید فرآیند التهابی حاد این ضایعه به آبسه دردناکی تبدیل شده و متورم می شود .
در پایان درمان ارتودنسی عواقب دیگری مانند تداوم ضایعه و یا رگرسیون جزیی آن ، و یا حتی افزایش آن مستقل از جنبش ارتودنسی ممکن است به وجود بیاید .
در این گونه موارد درمان ریشه باید به حذف کامل باکتری و بسته شدن فضاهای اشغال شده توسط آن پرداخت .
همچنین باید تاکید کرد که نیروهای اعمال شده در یک بافت خاص و یا عمل موجودات ریز را می بایست توسط متخصص ارتودنسی به طور کامل حل و فصل کرد .
ضایعات التهابی با منشاء دندانی قادر هستند به مغز استخوان نفوذ کنند و باعث ایجاد استئومیلیت شوند .
در صورت عدم کنترل و درمان به موقع این ضایعات می توانند باعث بیماری حاد و وخیم آبسه بافت نرم و سلولیت شوند .
استفاده از نیروهای ارتودنسی در ضایعات پری اپیکال مزمن دندان هایی که به درستی درمان ریشه شده اند هیچ اثر نامطلوبی در ریشه درمان شده ندارند .
نکروز پالپ آسپتیک اگر بلافاصله پس از وقوع آن درمان نشود و در مطالعات بالینی نادیده گرفته شود و چند ماه و یا حتی چند سال بعد تشخیص داده شود نکروز مزمن آپیکال بوجود می آید.
بنابراین هر دندانی که قبلا آسیب دیده باشد، اگر به حرکت وادار شود ممکن است زودتر و بیشتر و حتی شدید تر آسیب ببیند و مورد تحلیل ریشه قرار بگیرد .
به همین خاطر است که دندان های روت کانال شده همواره مورد توجه خاص ارتودنتیست قرار می گیرد .
این قانون همیشه توسط متخصص ارتودنسی مد نظر قرار می گیرد.
اگر دندان عصب کشی شده یا اندو شده توسط نکروز آسپتیک تحت درمان قرار گرفت در صدمات دندانی شانس بیشتری برای تعمیر لایه و نقاط صدمه دیده احتمالی دارد .