اگر کودکتان علاوه بر کج بودن دندان ها دارای فک هایی نامتوازن و غیر طبیعی است (از لحاظ ساختاری) یک متخصص ارتودنسی دندان خوب میتواند با کمک دستگاه های موسوم به ارتودنسی فانکشنال مشکل دندان ها و فک کودک دلبند شما را برطرف کند. در این مقاله با انواع دستگاه های فانکشنال، نوع مشکلاتی که با این دستگاه ها برطرف میشود، قیمت ارتودنسی و سایر مباحث مرتبط با این روش درمانی آشنا خواهید شد.
پلاک های ثابت یا متحرک فانکشنال قادرند مشکلات ارتودنسی دندان کودکان شما را پیش از سن بلوغ با هزینه کمتر و در مدت زمان کوتاه تری اصلاح کنند. به درمان ارتودنسی با کمک این پلاک ها در اصطلاح ارتودنسی فانکشنال گفته میشود. این سیستم دندانپزشکی یکی از بهترین روش ها برای برطرف کردن مشکلات شدید مال اکلوژن دندان است.
در ارتودنسی فانکشنال از دستگاه های ارتودنسی تحت عنوان پلاک های فانکشنال استفاده می شود. دستگاه های فانکشنال نوعی پلاک هستند که مال اکلوژن ها (occlussion) یا ناهنجاری های کلاس 2 وکلاس 3 را اصلاح می کنند.
ناهنجاری های کلاس 2 از ناهنجاری های فکی به شمار می آید که در آن دندان های فک بالا جلوتر از دندان های فک پایینی قرار می گیرد (overbites). پلاک های فانکشنال می تواند نوعی دستگاه های ارتودنسی متحرک ارتودنسی ثابت باشد که نوع متحرک آن محبوب تر است.
معمول ترین ابزارهای فانکشنال متحرک از قطعات بالا و پایین جداگانه ساخته می شوند که باعث می شود فک پایین در یک موقعیت بهتر وجلو تر قرار بگیرد. انواع دیگر ابزارهای فانکشنال وجود دارند که فقط از یک قسمت ساخته شده است. البته ممکن است قابلیت انطباق کمتری با دندان ها داشته باشد.
ارتودنسی فانکشنال معمولا برای بیمارانی استفاده می شود که فک بالای جلو آمده و فک پایین عقب رفته داشته باشند و درمان را قبل از سنین بلوغ آغاز کنند به عبارتی اگر فرزند شما یکی از فک هایش جلوتر از دیگری است میتواند تا قبل از سن بلوغ و اتمام رشد استخوان های فک با ارتودنسی فانکشنال درمان شود.
درمان با دستگاه های فانکشنال بدین صورت است که بیمار توسط یک برنامه زمانی که توسط ارتودنتیست یا متخصص ارتودنسی دندان به او داده می شود از این پلاک ها استفاده می کند. تا نیرویی در جهت مناسب به دندان ها و فک وارد شود و دندان ها و بعضا استخوان و فک نیز به مرور زمان جابجا شده و در محل مناسب خود قرار بگیرند.
بله وجود دارد .درمان توسط پلاک های متحرک فانکشنال به همکاری کامل شما و فرزندتان متکی است. از این رو دستگاه های فانکشنال ثابت هم معرفی شده اند که در افرادی که همکاری لازم را جهت استفاده از پلاک های متحرک ندارند جایگزین می شوند.
این نوع هم در تعداد معدودی از بیماران ارتودنسی قابل استفاده است که به تشخیص متخصص ارتودنسی دندان صورت می گیرد. گاهی اوقات درمان فانکشنال به همراه درمان ثابت به صورت همزمان انجام می گیرد.
مزیت اصلی دستگاه فانکشنال ثابت همین همزمانی بودن با درمان ثابت می باشد که به نوبه خود باعث کاهش طول درمان می شود. جایگزین هایی که برای ابزارهای فانکشنال وجود دارد عبارتند از هدگیر های ارتودنسی و کشیدن دندان. با این وجود ،به کار بردن هر کدام از این روش ها به نوع مشکل شما بستگی دارد.
بحث و جنجال های بسیاری در مورد نحوه ی عملکرد پلاک های فانکشنال وجود دارد. بله به نظر می رسد که پلاک های فانکشنال یا ارتودنسی فانکشنال در درجه ی اول دندان های بالایی را به سمت عقب و دندان های پایینی را به سمت جلو حرکت می دهند. تحقیقات معتبر حاکی از این است که مکان و طول فک پایین توسط خصوصیات ژنتیکی ما اداره می شود. بنابراین ، رشد فک پایین ممکن است در کوتاه مدت توسط پلاک های فانکشنال تغییر کند.
به نظر می رسد که در دراز مدت تغییر قابل توجهی در موقعیت فک رخ نمی دهد. با این اوصاف ،با حرکت دندان ها در حین درمان ممکن است تغییراتی در پوشش کامل تر دندان های بالا به وسیله ی لب بالا اتفاق بیفتد.
بدیهی است که اگر دستگاه به طور کامل و صحیح پوشیده نشود درمان کارآمد نخواهد بود. علاوه بر این، گروهی از بیماران هستند که به خوبی به پلاک های فانکشنال پاسخ نمی دهند. متاسفانه ،پیش بینی کردن اینکه کدام بیمار به درمان پاسخ می دهد بسیار مشکل است .
تصور می شود که ابزارهای فانکشنال در طول رشد نوجوانان یا قبل از آن موفق ترین روش بوده است. این اتفاق معمولا برای پسرها در سنین 11 تا 14 سال و برای دخترها در سنین 10 تا 13 سال رخ می دهد. با این حال انتخاب زمان درمان به تشخیص متخصص ارتودنسی بستگی داشته و در شرایط مختلف متفاوت است .
اگر درمان ناهنجاری کلاس 2 (برجستگی دندان های بالایی) با شکست روبرو شود،انتخاب های دیگری نیز وجود دارد که عبارتند از :
نشانه های این روش ها متنوع و بر اساس نوع مشکل می باشد. در موارد خاص ممکن است توصیه شود بیمار مشکل باقی مانده را قبول کند تا درمان بعدی (اگر نیاز بود) انجام شود. جراحی فک به طور کلی باید تا 17 سالگی به تعویق بیفتد.
از آنجایی که ارتودنسی با کمک پلاک های فانکشنال در کودکی صورت میگیرد و درمان زودتر به اتمام میرسد هزینه ارتودنسی دندان با این روش نسبتا کم است. اما اگر مشکل زیاد باشد و کودک شما به خوبی با متخصص ارتودنسی همکاری نکند، ممکن است هزینه و قیمت ارتودنسی فانکشنال زیاد شود.
درمان ارتودنسی کودکان در این گروه سنی ” درمان زود هنگام ” و پیشگیرانه تلقی می شود. تحقیقات نشان داده است ارتودنسی فانکشنال اگر خیلی زود آغاز شود کارآمد نبوده و نسبت به درمانی که در سنین 10 تا 14 سال آغاز می شود تاثیر کمتری دارد . با این وجود در شرایط خاص به ویژه اگر کودک به واسطه ظاهر دندان مورد تمسخر قرار می گیرد. یا دندان ها مستعد ضربه باشند تصمیمات دیگری گرفته می شود. در این موارد ممکن است درمان زود هنگام توصیه شود. اما بهترین زمان برای ارتودنسی فانکشنال چه با دستگاه های ثابت چه متحرک قطعا سنین 10 تا 14 سالگی است.
مدت زمان ارتودنسی دندان با دستگاه های فانکشنال به نوع و شدت مشکل بستگی دارد. از این رو مدت زمان ارتودنسی نیز متناسب با آن متغیر است . با این وجود بیشتر کاری که به وسیله ی پلاک های فانکشنال انجام می شود معمولا در مدت 9 تا 12 ماه تکمیل می شود.
پس از آن ممکن است توصیه شود که فقط یک دوره ی شبانه درمان ادامه پیدا کند. بعد از درمان اولیه ممکن است بلافاصله فاز دوم درمان به وسیله ارتودنسی ثابت پیشنهاد شود.
تعداد ساعاتی که در شبانه روز نیاز به استفاده دستگاه های فانکشنال یا پلاک های فانکشنال خواهید داشت برای شما شرح داده می شود. برای اینکه درمان شما کارآمد واقع شود می بایست دستورالعمل داده شده را به خوبی دنبال کنید.
با این حال اکثر پلاک های فانکشنال مخصوصا از نوع ارتودنسی ثابت آن باید در تمام طول شبانه روز یا مدتی نزدیک به 24 ساعت شبانه روز استفاده شود. اگر شما مدت زمان استفاده از پلاک های فانکشنال را به درستی دنبال کنید ممکن است پس از مدتی تغییری در موقعیت دندان هایتان مشاهده کنید که برایتان چشمگیر خواهد بود.